روزانه از وسایل، ظروف و اشیای تزئینی زیادی استفاده میکنیم و بسیاری از آنها را در فروشگاهها و خانه دوستان و آشنایان خود میبینم. با بعضی از آنها از نظر تاریخی، روش ساخت و شهرهای فعال در زمینه تولید آشنا هستیم و بسیاری از آنها را با عشق و علاقه در خانه خود نگهداری میکنیم. اما به طور کلی، تعریف صنایع دستی چیست و از دیدگاههای مختلف، به چه وسایلی صنایع دستی گفته میشود؟
موضوعی که شاید دقیق و به طور خاص تابحال به آن نپرداخته باشیم. اما خوب است به عنوان کسی که در یک کشور متمدن با تاریخ باشکوه در زمینه آثار دستی زندگی میکنیم، درمورد تعریف صنایع دستی آن بیشتر و دقیقتر بدانیم. برای همین در ادامه، در این نوشتار به بررسی بیشتر این موضوع میپردازیم.
صنایع دستی چیست؟
همانطور که اسم آن پیداست، وسیله و صنعتی که به کمک دست و با ابزار ساده ساخته میشود را صنایع دستی میگویند. این یعنی ابزار به کار گرفته شده برای تولید یک اثر هنری و دستی، ساده بوده و از پیچیدگی خاصی برخوردار نیستند. برای همین بیشتر نیرو و توان انسانی و همچنین ذوق و استعداد برای ساخت این محصولات دخیل است. بنابراین لوازمی که به طور انبوه و با ماشین آلات صنعتی ساخته میشوند را صنایع دستی نمینامیم.
صنایع دستی، بسته به جو حاکم بر جامعه و خصوصیات مردم یک منطقه، متفاوت است. برای مثال در ایران، با توجه به دین اسلام و فرهنگ اصیل مردم ما، در زمینه مذهبی، صنایع دستی بلوغ و شکوه زیادی را تجربه کردهاند. با توجه به ویژگیهای خاص صنایع دستی، هر وسیلهای را نمیتوانیم در دایره صنایع دستی قرار دهیم. چرا که این آثار از ویژگیها و خصوصیات متفاوتی نسبت به سایر محصولات برخوردار هستند.
ویژگیهای صنایع دستی
همانطور که گفتیم، انتخاب یک وسیله و قلمداد کردن آن به عنوان صنایع دستی، کار دشواری بوده و به راحتی امکان پذیر نیست. در نتیجه برای این محصولات ویژگیهای متفاوتی را در نظر گرفتهاند تا معیار انتخاب از طرف سایر افراد باشد.
- نقش فرهنگی و هویت بخشی به مردم یک جامعه، از جمله ویژگیهای صنایع دستی بوده که باید بررسی شود. به این منظور که این محصول، باید از بار فرهنگی برخوردار باشد.
- در مقایسه با سایر صنایع و محصولات، تولید صنایع دستی به سرمایهگذاری کلان و گسترده احتیاج ندارد. اما سایر صنایع، به بودجه و سرمایه بیشتری برای راه اندازی و شروع کار دارند.
- قابل راه اندازی در مناطق مختلف شهری و روستایی از دیگر ویژگیهای صنایع دستی است. با توجه به ذوق و استعدادی که مردم یک منطقه دارند، میتوانند با تهیه ابزار و مواد مورد نیاز در رشته مورد علاقه خود، همچنین آموزشهای لازم، تولید صنایع دستی را تجربه کنند.
- دارای ارزش افزوده زیاد، نسبت به سایر محصولات، چرا که انرژی و وقت زیادی نیاز دارد تا محصولی قابل قبول تهیه شود و از طرفی با قیمت خوبی میتواند به فروش برسد.
- متکی به مواد و ابزار داخلی، از دیگر ویژگیهای این محصولات است. چرا که صنایع دستی بومی هر منطقه هستند بنابراین مواد اولیه و ابزار مورد نیاز در همان منطقه وجود دارد و یافت میشود.
- در تعریف صنایع دستی همواره در خاطر داریم که این موارد کمک میکنند به رشد اقتصادی و همچنین تاثیر مثبت در جذب گردشگر و صادرات محصولات با کیفیت، به دلیل مشهور بودن این آثار در جهان و ارزش بالایی که نزد هنر دوستان دارند.
هدف از ساخت صنایع دستی چیست؟
به غیر از جنبه فرهنگی هنری و تزئینی، محصولات تولید شده در زمینه صنایع دستی، میتوانند جنبه کاربردی هم داشته باشند. بنابراین بعد از مدتی استفاده شده و کهنه خواهند شد. تفاوت یک صنایع دستی با یک کاردستی، بار فرهنگی آنهاست و در روزمره مورد استفاده قرار میگیرند در حالی که کاردستی جنبه سرگرمی دارد.
شما میتوانید از انواع و اقسام صنایع دستی به عنوان ظرف آشپزی، فرش در خانه، پذیرایی در مهمانی و انواع و اقسام کاربردها به کار بگیرید و مدت زمان زیادی آنها را نگهداری کنید.
رشتههای صنایع دستی در ایران و جهان
همانطور که میدانید کشور ما در زمینه تولید صنایع دستی باکیفیت و خاص از دیرباز تا به امروز فعال بوده و هست. شهرها و روستاهای زیادی در گوشه گوشه این مرز و بوم، مردمانی دارند که با امکانات کم و با تلاش زیاد، آثاری خلق میکنند که باعث افتخار و بالیدن به این فرهنگ اصیل و غنی میشود.
طبق آماری که موجود است، در ایران 370 رشته صنایع دستی وجود دارد که همه آنها در 24 دسته جای میگیرند. بسیاری از آنها در سطح جهانی مشهور و مورد پسند هستند. مثل فرش ایرانی که معرف حضور همه بوده و دوستداران زیادی در جهان دارد.
به غیر از کشور عزیز ما ایران، سایر کشورها و جوامع نیز صنایع دستی مخصوص به خود را دارند که با توجه به فرهنگ و تایخ آنها، با یکدیگر متفاوت هستند. در سازمان جهانی یونسکو، 600 صنعت دستی به ثبت رسیدهاست. از این تعداد، 450 تا متعلق به کشور ما ایران است. شاید برایتان جالب باشد که بدانید از این تعداد، 287 صنعت به شهر زیبای اصفهان تعلق دارد.
اصفهان معروف به نصف جهان، به خاطر همین تعدد در صنایع دستی و بناهای تاریخی به نصف جهان شهرت دارد و زیباترین صنایع دستی در آن به تولید میرسند. از جمله این صنایع زیبا و خاص، مینا کاری، فیروزه کوبی، خاتم کاری و … هستند. برای تهیه این محصولات زیبا، باید از فروشگاههای مورد اعتماد خرید کنید. چرا که افراد سودجو و متقلب زیادی، دست به تولید محصولات تقلبی میزنند. فروشگاه آنلاین صنایع دستی سلام، مدت زیادیست به عرضه صنایع دستی با کیفیت به مشتریان عزیز میپردازد.
نمونه هایی از انواع صنایع دستی ایران
با این تعداد بالا، ایران در رده سوم تولید کننده صنایع دستی در جهان قرار دارد. از جمله صنایع دستی معروف و مشهور کشور ما میتوان به: گلیم، فرش، گبه، قلمزنی، شیشه گری، منبت کاری، میناکاری، سفال، چوب، خاتم کاری، ملیله دوزی اشاره کرد.
اهمیت صنایع دستی چیست؟
صنایع دستی هر کشور و مردم جامعه، پیشینه فرهنگی و تاریخی آنها را به نمایش میگذارد. این صنایع از جهات مختلفی، اهمیت دارند و برای مردم یک منطقه، بسیار حادز اهمیت هستند. برای مثال، تولید آنها، میتواند به عنوان اشتغال زایی، به افراد یک جامعه برای کسب درآمد کمک کند.
در این صنعت، به غیر از مردان، زنان هم میتوانند به راحتی فعالیت کنند و به بروز استعداد خود بپردازند. مخصوصاً در جامعهای که پیدا کردن شغل برای بانوان گاهی سخت است و به راحتی شرایط لازم فراهم نمیشود.
با تولید صنایع دستی با کیفیت، میتوان فرهنگ و هنر کشور را به سایر ملل شناساند و این فرهنگ را در دیگر کشورها ترویج داد تا با آن بیشتر آشنا شده و نسبت به خرید محصولات باکیفیت تمایل پیدا کنند.
ویژگیهای عمومی صنایع دستی
از نظر سازمان جهانی مالکیت معنوی (WIPO)نیز این آثار و صنایع دستی، ویژگیهای خاصی دارند که از سایر صنایع و محصولات متمایز میشوند. از جمله این ویژگیها عبارتند از:
- استفاده از ابزار ساده برای تهیه و تولید
- نیاز نداشتن به دانش فنی پیچیده
- ریشه گیری از فرهنگ، اعتقاد، دین، آداب و رسوم و باورهای مردم
- قابلیت فروش و صادرات به بازارهای خارجی
- عدم نیاز به واردات مواد اولیه و تامین این مواد در داخل کشور
- کمک به توسعه صنعت گردشگری و جذب گردشگران برای فروش بیشتر
- عدم نیاز به تجهیزات خاص و پیچیده برای راه اندازی یک کارگاه تولیدی
ویژگیهای صنایع دستی از نظر شورای صنایع دستی ایران
از نظر این شورا، به وسیلهای صنایع دستی گفته میشود که تمام یا بخش بیشتری از آن، به وسیله دست ساخته شده باشد و دستگاه و تولید آن دخیل نباشد. البته این صنایع باید در چهارچوب خاصی قرار بگیرند. این چهارچوب، از فرهنگ و بینشهای فلسفی، ذوق و هنر انسانهای هر منطقه با توجه به میراثهای قومی آنان تشکیل میشود. برای همین صنایع هر منطقه با یکدیگر از لحاظ ساختاری کاملا متفاوت است.
تعریف صنایع دستی از نظر گروهی از کارشناسان سازمان صنایع دستی ایران
تلفیق هنر و صنعت که به واسطه مواد اولیه بومی و با دست ساخته شدهاند و ابزار ساده و غیر پیچیدهای به تولید میرسند. در این صنایع، ذوق هنری و سلیقه فکری هنرمند تجلی میابد.
انواع صنایع دستی در فروشگاه سلام
جالب است بدانید اکثر محصولات و صنایع دستی اصیل ایرانی را، میتوانید با بهترین کیفیت و البته زیبایی در فروشگاه سلام تهیه کنید. این فروشگاه، مدت زیادی است که در تلاش است تا انواعی از هنر های ایرانی را با کیفیت بالا تولید و به دست هموطنان ایرانی برساند. برای خرید انواع محصولات صنایع دستی، میتوانید به راحتی روی این فروشگاه حساب کنید.
سخن پایانی
هدف ما در نوشتار، این بود که تعریف صنایع دستی را به طور کامل و دقیقی به شما ارائه دهیم. ارزش این صنایع بسیار بالاست و وظیفه ماست که به عنوان سومین کشور تولید کننده صنایع دستی در جهان، به خوبی آنها را بشناسیم و با ویژگیهای آنها آشنا باشیم.
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.