همانطور که میدانید، امروزه از انواع متریالهایی همانند پلاستیک، فلز، کریستال، سرامیک و چینی برای ساخت ظروف استفاده میشود. اما به گفته کارشناسان متخصص، بهتر است که استفاده از ظروف فلزی و پلاستیکی را کاهش داده و به استفاده از ظروف سفالی روی بیاوریم. از مزایای ظروف سفالی، علاوه بر زیبایی و چشمنوازی، میتوان به مفید بودن آنان برای سلامت افراد اشاره کرد. استفاده از ظروف سفالی از دیر باز به عنوان قدیمیترین ظروف، در پخت و پز و سایر مصارف دیگر رایج و پر کاربرد بوده است.
در این مطلب سعی داریم که فواید استفاده از ظروف سفالی را برای شما عزیزان، به طور کامل شفافسازی کنیم. بنابراین با ما تا ادامه این پست همراه باشید.
آیا میدانید سفال چیست؟
یکی از دستساختههای قدیمی و سنتی بشر، سفال است که توسط هنرمندی به نام سفالگر ساخته میشود. ساخت و تهیه این سفالها با استفاده از چرخهای مخصوص این صنعت صورت میگیرد. سفالگری هنر ناب و اصیل ایرانزمین است که برای اولین بار توسط افراد غارنشین و ابتدایی استفاده شد.
یکی از مهمترین قسمتهای ساخت این دسته از محصولات، به انتخاب گل آنها برمیگردد. سفال محصولی میباشد که گل آن از خاک رس و آب تشکیل شده است. امروزه برای ساخت این محصولات از چرخ سفالگری استفاده میشود. سفال و سفالگری به نوعی هنر ایرانی محسوب میگردد. این هنر از گذشتههای دور با فرهنگ ما ایرانیها عجین شدهاست و در ایران دارای ظرفیت بالایی است. اگر دوست دارید از تفاوت سفال و سرامیک بدانید میتوانید سراغ نوشتار دیگری که در مجبهی سلام آماده کردهایم مراجعه کنید.
انواع ظروف سفالی
ظروف سفالی به دو دسته ظروف سفالی لعابدار و بدون لعاب تقسیم میشوند. ظروف سفالی بدون لعاب از نظر پزشکان طب سنتی، برای پخت و پز غذا مناسب نیستند و نباید بیشتر از دو یا سه بار از آنها استفاده کرد. علت آن این است که با اینکه این ظروف، آب را در خود خنک نگه میدارند، اما غذا در منافذ آنها باقی مانده و پاک نمیشود. اما استفاده از نوع لعابدار آنها به شرطی که لعابشان سالم باشد هیچ مانعی ندارد.
اهمیت سالم بودن لعاب نیز در آن است که اگر لعاب دارای ریختگی باشد، سرب و مس تشکیلدهنده آن در غذا نفوذ پیدا کرده و وارد بدن میشوند.
ماست در ظروف سفالی:
ماست سفالی ماستی است که در کوزههای سفالی درست میشود. در واقع ماست سفالی همان ماست چکیده است.
از متداول و پر کاربردترین ظروف مصرفی استان گیلان، کوزه ماست سفالی است. یکی از فواید استفاده از ظروف سفالی، توانایی جذب آب آنهاست. ظروف سفالی در جذب رطوبت بسیار خوب عمل میکنند. بنابراین آبهای اضافی ماست از دست رفته و این خاصیت باعث افزایش کیفیت و نیز سفید شدن ماست میشود. ماست چکیده، به علت اینکه در ظروف سفالی قرار دارد، طعمی بسیار لذیذ داشته و همچنین از کالری بالایی برخوردار است.
چرا ظروف سفالی را لعاب میدهند؟
در قرنهای اخیر، استفاده از رنگ و لعاب برای ظروف سفالی رایج است. از لعاب جهت زیباسازی ظروف سفالی استفاده میشود. لعاب در واقع یک نوع پوشش شیشهای و درخشان است که از آن برای تزئین و نقاشی روی سفال استفاده میشود. میتوان با استفاده از لعابهای موجود با رنگهای متنوع، سفالهایی درخشان و شفاف ایجاد کرد.
آموختن روشهای لعابکاری سفال به تمرین زیادی احتیاج دارد. عوامل زیادی مانند نوع کوره و یا نوع خاک رس نیز در کیفیت سفال، بسیار موثر هستند. استفاده از لعاب در سفالگری، علاوه بر جذابیت و زیبایی بینظیر، سبب افزایش استحکام و دوام سفال نیز میگردد.
خواص استفاده از ظروف سفالی
امروزه از نظر کارشناسان، بهتر است به جای استفاده از ظروف پلاستیکی و فلزی از ظروف سفالی استفاده شود. از خواص استفاده از ظروف سفالی این است بر خلاف ظروف فلزی، خطر نشت فلز به مواد غذایی وجود ندارد و حفظ مواد مغذی غذاها در این ظروف، از دیگر مزایای استفاده از ظروف سفالی است.
از دیگر خواص استفاده از ظروف سفالی میتوان به مقرون به صرفهتر بودن قیمتشان نسبت به ظروف چینی و کریستال اشاره کرد.
مزایای استفاده از ظروف سفالی چیست؟
برای استفاده از ظروف سفالی مزیتهای فوقالعادهای ذکر شده است. برای نمونه دقت کنید به موارد زیر:
۱. سلامتی بدن، تضمین شده توسط ظروف سفالی:
ظروف سفالی یا گلی با ساختار بدن انسان متناسب هستند. این تناسب در هنگام استفاده از ظروف سفالی، به شما احساس آرامش خاصی را القاء میکند.
ظروف آلومینیومی، تفلنها و زودپزها، به دلیل محتویات و روشهای نادرست پخت غذا، از دلایل اصلی به وجود آمدن سرطان در بدن انسان هستند. بنابراین از مزایای استفاده از ظروف سفالی، سالم بودن آنها است و باعث میشود که این ظروف، از مناسبترین ظروف در تهیه و طبخ انواع غذا باشند.
۲. ظروف سفالی طعمی دلچسب و به یاد ماندنی به غذا میدهند:
حرارت کم و پخت آرام در دیگهای سفالی، باعث میشود که غذای شما طعمی لذیذ و مزهای دلچسب به خود بگیرد. در واقع میتوان گفت که این ویژگی از اصلیترین فواید استفاده از ظروف سفالی است. ضمن آنکه انواع غذاهای پخته شده در این ظروف، از کیفیتی خارقالعاده برخوردارند.
۳. سرعت پخت و کاهش سوختگی غذا از دیگر فواید استفاده از ظروف سفالی:
از اولویتهای مهم هر آشپز، سرعت در هنگام پخت غذا است. اگر از این منظر نگاه کنیم، استفاده از ظروف سفالی هیچ اثر جانبیای نداشته و خطری هم متوجه سلامت بدن انسان نمیکند.
از مزایای استفاده از ظروف سفالی این بوده که این محصولات زمان پخت مواد غذایی را کاهش داده و کیفیت آن را به همان نسبت بالا میبرد.
۴. شما میتوانید با استفاده از این ظروف در استفاده از مواد شوینده صرفهجویی کنید:
از فواید استفاده از ظروف سفالی این است که این ظروف، بسیار راحت و بدون دردسر و همچنین بدون نیاز به افزودن مواد شیمیایی و شویندههای موجود در بازار شسته میشوند. دیگهای سفالی را میتوان حتی تنها با آب ولرم، به راحتی شستشو داد.
دربارهي طرز استفاده از ظروف سفالی مقالهي مفصلی را برای شما آماده کردهایم ک توصیه میکنیم آن را هم مطالعه کنید.
آیا از فواید خوردن آب از ظرف سفالی چیزی میدانید؟
به طور معمولی گزینه اول ما برای خرید آب و نگهداری آن، بطریهای پلاستیکی آب معدنی است. اما بیشتر ما از مضرات مواد شیمیایی که در پلاستیک وجود دارند، آگاه نیستیم.
نگهداری و نوشیدن آب در کوزه سفالی، میتواند به بهبود متابولیسم بدن کمک کند. همچنین کوزه سفالی، بهترین خنککننده طبیعی آب است. مولکولهای آب برای فرایند تبخیر، نیاز به گرما دارند و این گرما را از محیط داخل کوزه میگیرند.
این فرایند باعث خنک شدن آب میشود. زیرا ذرات آب گرما را گرفته و سپس به گاز تغییر شکل میدهند. قطرات آب از طریق سطح متخلخل کوزه سفالی از آن خارج میشوند. سپس انرژی خود را برای تبدیل شدن به گاز از دست داده و تبخیر میشود. به این ترتیب، آب کوزه خنک شده و دیگر نیاز به مصرف انرژی برق یخچال برای خنک نگه داشتن آب وجود نخواهد داشت.
معایب ظروف سفالی:
خاک رسی که برای ساخت ظروف سفالی استفاده میشود، باید عاری از ناخالصیهایی باشد که برای بدن انسان مضر هستند. خاک رس دارای مواد معدنی مختلف مثل اکسید آهن، فلزات و ناخالصیهای دیگر است. بنابراین برای ساخت ظروف سفالی، خلوص رس باید در یک آزمایشگاه معتبر تایید شود.
ظروف سفالی بدون لعاب که از خاک خالص و آزمایش شده تهیه میشوند صد در صد بیاثر و غیر واکنشی هستند. پس میتوان گفت ظروف سفالیای که در کارگاههای دستساز و بدون آزمایشهای کنترل کیفیت ساخته میشوند، انتخاب سالمی برای نگهداری و پخت غذا نیستند.
علاوه بر این، اگر پایه رنگهایی که برای این ظروف به کار میرود، حاوی فلزات سنگین مثل سرب باشد، استفاده از آنها برای سلامتی مضر بوده و باعث کندذهنی، افسردگی و بعضی مسمومیتهای دراز مدت دیگر میشود.
ظروف سفالی نسبت به ظروف چینی تا حدودی مقاومت کمتری دارند. استفاده از آنها در ماشین ظرفشویی ایمن نیست و نمیتوان آنها را برای مدتی هرچند کوتاه در محیطی مرطوب رها کرد.
شستن ظروف سفالی به چه صورت باید انجام شود؟
همانطور که در این مطلب بارها اشاره کردیم؛ ماهیت اصلی ظروف سفالی، خاک رس است. این خاک در میان تمامی خاکهای موجود در صنعت سفالگری، مرغوبیت و کیفیت بسیار بالایی را داراست.
در ظروف سفالی منافذی وجود دارد که ممکن است مواد غذایی در آنها رخنه کند و در صورت عدم شستشوی مناسب، باعث ایجاد کپک و بوی نامناسب در این ظروف شود. در ادامه به توضیح نحوه شستن ظروف سفالی میپردازیم.
فرض کنید که شما از فروشگاه سلام کوزهای سفالی تهیه کردهاید تا در آن ماست درست کنید. ابتدا باید دقت داشته باشید که پس از تهیه و خرید این کوزه، باید آن را به طور کامل شستشو دهید. سپس آن را به صورت وارونه روی زمین قرار داده تا آب کاملاً خارج شود. بعد از این کار، میتوانید کوزه سفالیتان را که مثل روز اول خشک شده است، برداشته و فرایند ماست بستن را شروع کنید.
پس از اتمام کار، دقت داشته باشید که باید محتویات کوزه را به طور کامل خارج کنید. بعد از اینکه این کار را کردید، مطمئناً میتوانید لکههای سفید و به هم چسبیدهای را در دیوارههای ظرف مشاهده کنید که ناشی از ماست و یا حتی شیری است که در کوزه نگهداری میکردید.
مهمترین و کاربردیترین مرحله شستن ظروف سفالی تمیز کردن کوزه به صورتی است که دیگر لکههای سفید بر دیواره آن قابل مشاهده نباشند. بعد از خارج کردن محتویات درون ظرف، به وسیله سیم ظرفشویی و مایع شوینده، این مهم را تا جایی ظرف سفالی شما به خوبی خوب تمیز شود انجام دهید. پس از شستشو نیز همانطور که گفتیم، آن را در جای خنکی به صورت برعکس قرار دهید تا آب آن خارج و به صورت کامل خشک شود.
سخن پایانی
احتمالاً به این نتیجه رسیده باشید که ظروف سفالی جایگزینی مناسب برای دیگر ظروفی است که در آشپزخانهمان وجود دارند. این ظروف علاوه بر ظاهر زیبا و جذابشان، سلامت شما و کودکانتان را نیز تضمین میکند.
اگر در قفسههای آشپزخانهتان ظروف سفالی پیدا نمیشود و یا از کیفیت و خالص بودن خاک ظرف سفالی خود مطمئن نیستید، حتماً به فروشگاه سلام سر بزنید. ظروف سفالی محبوبتان را از این فروشگاه انتخاب کرده و تهیه کنید تا از کیفیت و اصالت کالای خود مطمئن باشید.
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.